بررسی و تحلیل چندآوایی در مثنوی مولوی

پایان نامه
چکیده

مثنوی مولوی, بی گمان اثر سترگ جهانی است که از دیرباز پژوهش هایی فراوان از چشم اندازهای گوناگون بر آن انجام پذیرفته است. آنچه موجب شگفتی است, این اثر عظیم و ماندگار از چنان ظرفیتی برخوردار است که با وجود قدمت چندین صد ساله که در زمان سرایشش هنوز مکتبهای نقد و نظریه های ادبی پا به عرصه نگذارده بودند, می تواند با نظریه های ادبی نوین به مکالمه بنشیند و رهیافت های آن ها را در خود طراز کند. مثنوی مولوی دریای بیکران و پر رمز و راز از جویبارهای مفاهیم ناب است که با هدف ترسیم و تحقق زندگی مطلوب برای به بار نشستن نهال استعدادهای انسانی کمال مند, سروده شده است. بیکرانه است, چرا که سرشار از رمزها و مفاهیم ناب عرفانی, مباحث کلامی,فلسفی, اجتماعی و انسان شناسانه است, پر رمز و راز است, چون از هر سو که نگریسته شود, رنگ و جلوه های نامکرر به نمایش می گذارد. رازوارگی و رمزگونگی مثنوی تنها در ریشه داشتن در تجربه های ویژه عرفانی و مفاهیم اسرارآمیز الهی نیست که بر مخاطب پدیدار می شود, که شیوه و شگرد مولوی در چگونگی بیان مفاهیم کلامی, فلسفی و عرفانی که اغلب بحث های درازدامنی را سبب گشته اند, رمز و راز آن را دو چندان کرده است. مولوی در بسیاری از داستان هایی که به بیان آن مفاهیم, به ویژه مفاهیم متقابلی چون, قضا و قدر, جبر و اختیار , جهد و توکل, فقر وغنا اختصاص داده است, دیدگاه ثابتی ارائه نداده است. برخورد چندگانه مولوی در این گونه داستانها, شیوه داستان پردازی او که تأویل های چندگانه از شخصیتها و آواهاو ایده هایشان را سبب گشته است, جلوه ای چندآوایانه بدان ها بخشیده است. این پژوهش, با روش توصیفی- تحلیلی, با تلفیق رهیافت ساختارگرایان در یافتن تقابل ها و تضادهای متن و اصل همزیستی تضادها و در نظر داشتن شیوه های شکستن نظام تک آوایی و بروز چندآوایی, چون منطق گفتگویی, کارناوال, توجه به دیگری(دیگربودگی), با استقصا در متن داستان در چهارچوب نظریه باختین صورت گرفته است. نتیجه اجمالی پژوهش نشان می دهد که مولوی در طرح مسائل گوناگون و مفاهیم متقابل, در بسیاری از داستان ها به شیوه ها و شگردهای چندآوایی به مسأله مورد نظر نگریسته است.

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل دنیامداری در مثنوی مولوی

مثنوی معنوی از ارزشمندترین آثار عرفانی اخلاقی ادب فارسی است که در پی تعلیم زندگی حقیقی و نمودن راه سعادت به بشر است. این کتاب بر رسیدن به منبع خلقت و کمال غایی انسان تأکید می‌کند؛ البته در رابطه‌ای دوسویه به تلاش برای زندگی مطلوب این جهانی نیز توجه دارد. مسئلة این پژوهش آن است که دنیا و جلوه‌های آن به چه میزان و از چه دیدگاهی در این اثر نمود یافته است؛ هم‌چنین چگونگی و چرایی گرایش مولانا به دنی...

متن کامل

تحلیل سوررئالیستی داستان دقوقی در مثنوی مولوی

بررسی مؤلفه‌های مکتب سوررئالیسم حاکی از آن است که شباهت‌های بسیاری میان این مکتب با عرفان وجود دارد. داستان دقوقی در مثنوی مولانا (610 ق) یکی از مبهم‌ترین داستان‌های عرفانی است که قابلیت زیادی در مطابقه با مؤلفه‌های سوررئالیستی دارد. مؤلفه‌هایی چون اوتوماتیزم (خودنگاری)، حیرت، دیوانگی، جنون، خیال و... . نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که پویایی و حرکت سوررئالیست‌ها از سطح اشیاء به عمق برای کشف حق...

متن کامل

بازخوانی و تحلیل مفهوم سنخیت و جنسیت در مثنوی مولوی

مثنوی مولوی دربردارندة اندیشه‌های متعالی و داستان‌های حکمت‌آمیز و اندیشمندانه است. اندیشمندان از دیرباز به این اثر توجه داشته و دربارة آن پژوهش کرده‌اند؛. درنتیجه این اثر از چشم‌اندازهای مختلف شرح و بررسی شده است. بحث جنسیت و سنخیت یکی از مباحثی است که در اندیشة مولانا جایگاه خاصی دارد و در آثار او به‌‌ویژه در مثنوی بسیار نمود یافته است. جنسیت یا جاذبة جنسیت موضوعی است که مولانا همة هستی را جلو...

متن کامل

تحلیل داستان شاه و کنیزک در مثنوی مولوی

  داستان شاه و کنیزک نخستین داستان مثنوی و نخستین سخن مولوی پس از ذکر ماجرای نمادین و تمثیلی نامه نی است. به احتمال قوی به سبب قرابت زمانی و مکانی نی‌نامه با این داستان، یکی از جدی‌ترین داستانهای مثنوی است و همان گونه که مولوی تمام آن را که در مثنوی بیان آن را در نظر داشته، در نی نامه بیان کرده است1، در این داستان نیز غالب اصول و عقاید مربوط به جهان بینی، تجارب روحانی و حیاتی و ماجرای روح آدمی ...

متن کامل

شورانگیزی در مثنوی مولوی

بی شک تراوش های اندیشه به عواملی بستگی دارد که بتواند ذهن و زبان و سبک بیان سخنور راتحت تأثیر قرار دهد و ممیز هنجار سخن او با سخن گویندگان دیگر شود. در مثنوی مولوی نیز انگیزه های گوناگونی مایه شورانگیزی تعابیر عارفانه می شود که خود در حوزه سبک شناسی اثار مولانا قابل تأمل بسیار است . از این گونه عوامل می توان به سیمای پیامبر اکرم(ص) حضرت علی(ع)‘حسام الدین چلیی‘شمس تبریزی و ... اشاره کرد و جلوه ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم انسانی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023